هگمتانه، گروه خبر همدان: همدان جزء پیرترین استان‌های کشور است و از سوی دیگر نرخ باروری در همدان پایین‌تر از میانگین کشوری است، علیرغم تمام تمهیداتی که در قانون جوانی جمعیت در نظر گرفته شده است، آنچه که مهم می‌نماید فرهنگ سازی و اقناع مردم در خصوص لزوم فرزند آوری برای سلامت آینده جامعه است
به گزارش خبرنگار هگمتانه، سلامت یک جامعه شاخص‌های مختلفی را در بر می‌گیرد، یکی از شاخص‌های مهم سلامت جامعه داشتن نیروی جوان و سرمایه انسانی سالم است، نیروی جوان و کارآمد یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های جامعه سالم به شمار می‌رود و همین امر مستلزم این است که یک جامعه نرخ باروری لازم را داشته باشد.
طی یکی، دو سال گذشته اخبار بسیاری مبنی بر اینکه نرخ باروری در همدان پایین‌تر از میانگین کشوری از بیان مسؤولان منتشر شده است، به طوری که مدیر گروه سلامت جمعیت و خانواده معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه نرخ باروری در همدان پایین‌تر از میانگین کشوری است، گفت: میزان باروری کلی در کشور 1.7 و در استان همدان نیز 1.65 است.
شهلا نوری افزود: یکی از عوامل مؤثر در کاهش فرزند آوری افزیش سن ازدواج و تاخیر در زمان بارداری است به گونه‌ای که تاخیر در بارداری نخست موجب افزایش ناباروری شده و می‌تواند مشکلات متعددی را به دنبال داشته باشد.
وی افزایش فاصله بین باروری، افزایش سن ازدواج، فاصله زیاد بین ازدواج تا تولد اولین فرزند را از چالش‌های موجود برشمرد و بر ضرورت فرهنگسازی و پرداختن به برخی مسائل همچون ازدواج به هنگام، فرزندآوری در 2 سال اول ازدواج و ازدواج مجدد زنان مطلقه و بیوه تأکید کرد.
مدیر گروه سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه نرخ رشد جمعیت در کشور و استان 0.7 است اظهار کرد: مرکز بهداشت مهمترین مکان برای ارائه آموزش‌های عمومی در خصوص فرزندآوری و جوانی جمعیت است.
نوری تأکید کرد: بارداری در هیچ سنی خطرناک نیست بلکه تنها در بعضی از سنین نیازمند مراقبت بیشتر است.
وی اضافه کرد: با توجه به امکانات مناسب و به روز پزشکی و تشخیصی موجود در سطح کشور خطرات ناشی از سن بارداری به حداقل ممکن رسیده است.
اما علیرغم اینکه در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که برای هر یک از دستگاه‌ها وظایف متعددی احصاء شده است و راهکارهای مختلفی همچون وام فرزندآوری، پوشش بیمه‌ای درمان ناباروری، و... در این قانون بیان شده است، آنچه که بسیار مهم به نظر می‌رسد فرهنگ سازی در مورد اهمیت افزایش نرخ باروری در استان همدان است، که با وجود تمام تمهیداتی که در نظر گرفته شده است همدان کماکان دارای نرخ باروری پایینتر از میانگین کشوری است که البته نیاز است این موضوع از زوایای مختلف بررسی شود.
در واقع اینطور که شواهد حکایت می‌کند، لزوم فرزندآوری در استان هنوز در بین مردم جامعه احساس نشده است و چه بسا خانواده‌هایی با تمکن مالی مناسب علاقه‌ای به داشتن فرزند ندارند و یا اینکه بر تک فرزندی تأکید می‌کنند، که در ادامه گفت‌وگویی که با چندین شهروند همدانی از آشنایان بر این سخن صحه می‌گذارد.
خانم پاکنژاد متولد سال 1367 است و در سن 18 سالگی ازدواج کرده است، او تنها یک فرزند هفت ساله با نام عسل دارد و علیرغم اینکه در سن پایین ازدواج کرده است و فرصت مناسب و کافی برای فرزندآوری داشته است، و از نظر اقتصادی هم در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد، تمایلی به داشتن فرزند دوم ندارد.
این شهروند همدانی در گفت‌وگو با ما در خصوص علت نداشتن تمایل به داشتن فرزند دوم می‌گوید: حال و حوصله بچه دیگری را نداریم و به نظرم تک فرزندی خیلی خوب است زیرا میتوانیم وقت بیشتری را برای فرزندمان بگذاریم و هر آنچه را که می‌خواهد برایش تهیه کنیم و اگر تعداد فرزندان بیشتر باشد باید امکانات بین آنها تقسیم شود.
مینا نیز متولد 1365 است و در سن 23 سالگی ازدواج کرده است، و تنها فرزند او، مانیار 8 سال سن دارد، مینا و همسرش آقای حصاری نیز علیرغم داشتن یک شغل پردرآمد، خانه شخصی، و خودوری شخصی، به هیچ وجه حاضر به داشتن فرزند دوم نیستند.
این شهروند همدانی هم در گفت‌وگو با خبرنگار هگمتانه در خصوص عدم تمایل به داشتن فرزند دوم، می‌گوید: همانطور که گفته‌اند فرزند کمتر، زندگی بهتر، به نظرم همین یک فرزند کافی است و نیازی نیست که فرزند دیگری داشته باشیم، زیرا به دردسرش نمی‌ارزد، داشتن فرزند سختی‌ها و مشکلات خودش را دارد.
این شهروند همدانی می‌گوید: چه فرقی می‌کند یک فرزند داشته باشیم یا دو فرزند و یا سه فرزند، زیرا بچه‌ها وقتی بزرگ بشوند ما را تنها می‌گذارند.
خانم امامی که خود کارمند یکی از ادارات است و همسر وی نیز در یکی از شرکت‌های پردرآمد شهر مشغول است، دارای یک فرزند با نام ثنا بوده، این زن و شوهر نیز تمایلی به داشتن فرزند دوم ندارند.
این شهروند همدانی می‌گوید: همدان الان با بحران آب مواجه است چرا باید فرزند دیگری بیآوریم در حالیکه در آینده آبی برای استفاده فرزندانمان وجود ندارد.
او معتقد است، وجود یک فرزند آن هم برای بسته شدن در دهان مردم و فرار از اینکه مدام بگویند چرا بچه‌ندارید کافی است، با یک فرزند راحت می‌توانیم بهترین سفرهای خارج از کشور را برویم، در حالیکه این کار با وجود این وضعیت اقتصادی امکان پذیر نیست و ناچار می‌شویم درآمدمان را بین 4 نفر تقسیم کنیم.
فاطمه، متولد 1358 است و مجرد، او در گفت‌وگو با خبرنگار هگمتانه در خصوص بالا رفتن سن ازدواج، می‌گوید: این‌ها همه به فرهنگ جامعه بر می‌گردد یادم است زمانی که ما دبیرستان بودیم تلویزیون سریال‌هایی نشان می‌داد که در آن دختران مجرد با سن بالا بسیار موفق بودند و دارای شغل، درآمد مناسب و مستقل بودند اما دختری که زود ازدواج کرده بود سرنوشت بدی داشت، همین تبلیغات سوء باعث بالا رفتن سن ازدواج شده است.
خانم عبدی40 سال سن دارد، و در سن 18 سالگی ازدواج کرده است، و تنها یک فرزند 19 ساله دارد، او می‌گوید در دهه 70 و 80 تبلیغات گسترده‌ای در مراکز بهداشتی، تلویزیون، خیابان در مورد فرزند کمتر زندگی بهتر می‌شد و یادم هست آقا و خانمی یک فرزند داشتند و سوار خودروی شخصی بودند و شاد و خوشحال، اما آقا و خانمی سوار دوچرخه بودند و سه، چهار تا بچه داشتند و قیافه آنها ناراحت بود.
او ادامه می‌دهد، سال‌هاست که در ذهن مردم این را جا داده‌اند که فرزند کمتر و حتی تک فرزندی خیلی بهتر است، حالا چطور می‌خواهند این ذهنیت را تغییر بدهند.
خانم عبدی می‌گوید، من و خواهرم هر کدام تنها یک فرزند داریم، یادم هست وقتی به مراکز بهداشتی می‌رفتیم، بهورزان و پرسنل بهداشتی در گوش افراد آنقدر می‌گفتند که دیگر بچه نیآورید و داشتن فرزند زیاد خوب نیست.
تمام این سخنان حاکی از آن است که لازم است در کنار تمام راهکارهایی که برای تشویق و ترغیب مردم به فرزندآوری در نظر گرفته شده است، مسائل دیگر نیز مورد توجه قرار گیرد. آنچه که بسیار مهم است فرهنگ سازی و تبلیغات محیطی در این خصوص است که به نظر می‌رسد جای آن در جامعه خالی است، که در این میان نقش کادر بهداشت و درمان بسیار مهم است، چه بسا سال‌ها در کشور ما و در استان زنان را از بارداری در سن بالا منع می‌کردند در حالیکه در کشورهای توسعه یافته بر اساس آمار منتشر شده زنان تا سن 50 سالگی نیز می‌توانند بچه‌دار شوند اما در کشور ما پزشکان و متخصصان همواره بارداری بعد 35 سال را منع کرده و باعث ترس زنان از این موضوع می‌شدند.
آنچه که بسیار مهم است، انجام تبلیغات محیطی در این خصوص است، درست است که شرایط اقتصادی جامعه، بالا رفتن سن ازدواج، فاصله بین ازدواج و بچه‌دار شدن و.. همه بر نرخ باروری تأثیر گذار است، اما فرهنگ نیز یکی از مؤلفه‌های بسیار مهم و تأثیر گذار در این زمینه است که باید مسؤولان به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند.